Apel organizacji praw człowieka i organizacji branżowych o zaniechanie prac nad projektem ustawy o wolności słowa w serwisach społecznościowych

Przeczytasz w 3 minuty

Szanowny Panie Premierze,

Ministerstwo Sprawiedliwości przedstawiło 29 września 2021 r. projekt ustawy o ochronie wolności słowa w internetowych serwisach społecznościowych. Spotkał się on z szeroką krytyką wielu środowisk, począwszy od przedstawicieli różnych gałęzi biznesu, takich jak wydawcy prasowi, branża usług cyfrowych, organizacje przedsiębiorców, aż po organizacje zajmujące się ochroną praw człowieka. Pomimo tak wielu krytycznych głosów, z niepokojem odnotowaliśmy, że Ministerstwo Sprawiedliwości kontynuuje rozpoczęte prace. Choć w kolejnej wersji projektu, opublikowanej 10 stycznia 2022 r., wprowadzono pewne zmiany w stosunku do pierwotnej wersji, nie eliminują one kluczowych problemów sygnalizowanych przez ww. środowiska.

W związku z powyższym zwracamy się do Pana Premiera z apelem o powstrzymanie dalszych prac legislacyjnych nad zaproponowaną regulacją.

Projekt ustawy, wbrew deklaracjom projektodawców, nie doprowadzi do wzmocnienia praw użytkowników serwisów społecznościowych względem wielkich korporacji internetowych. Z dużym prawdopodobieństwem przyczyni się natomiast do:
  • wprowadzenia arbitralnej kontroli politycznej nad swobodą wypowiedzi w Internecie;
  • wprowadzenia rozwiązań niezgodnych z prawem Unii Europejskiej.

Projekt przewiduje powołanie Rady Wolności Słowa, która nie spełnia podstawowych warunków niezależności i transparentności działania. Dodatkowo Rada będzie mogła podejmować swoje decyzje na podstawie bardzo nieostrych i uznaniowych kryteriów, co tworzy duże ryzyko nadużycia władzy.

Projekt nakłada również nowy obowiązek retencji danych na podmioty świadczące usługi internetowe. Nie tylko zwiększa to znacząco niebezpieczeństwo arbitralnej inwigilacji w sieci, ale jest także niezgodne z unijną dyrektywą o prywatności i łączności elektronicznej oraz orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości UE. Ponadto propozycja Ministerstwa Sprawiedliwości zawiera rozwiązania, które są niespójne z procedowanym obecnie w UE projektem rozporządzenia „Akt o usługach cyfrowych”.

Z uwagi na przewidziane w projekcie zasadnicze odstępstwa od standardów ochrony wolności słowa oraz zharmonizowanych europejskich ram prawnych z zakresu regulacji treści i wzmocnienie rynku usług cyfrowych w UE, nie jest możliwe stworzenie na bazie aktualnego projektu ustawy takich rozwiązań, które nie powodowałyby konfliktu z obecnie obowiązującymi i procedowanymi projektami regulacji unijnych.

Wejście w życie projektu ustawy w wersji przedłożonej spowoduje nie tylko brak pewności prawnej użytkowników i przedsiębiorców, ale może prowadzić w szybkim czasie do eskalacji potencjalnych konfliktów na poziom międzynarodowy.

Zgadzamy się, że użytkownicy platform internetowych powinni mieć zapewnioną możliwość weryfikowania ich decyzji moderacyjnych, a także dostęp do skutecznych mechanizmów identyfikacji sprawców naruszeń w sieci. Nie powinien być to jednak pretekst do wprowadzania rozwiązań, które zamiast chronić wolność w Internecie, mogą wyrządzić znacznie więcej szkody niż pożytku.

Sygnatariusze:
1. IAB Polska, Prezes Włodzimierz Schmidt
2. Fundacja Panoptykon, Prezeska Katarzyna Szymielewicz
3. Fundacja Moje Państwo, Prezes Daniel Macyszyn
4. Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Prezes Maciej Nowicki
5. Konfederacja Lewiatan, Prezydent Maciej Witucki
6. Krajowa Izba Gospodarcza, Prezes Marek Kłoczko
7. Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji (PIIT), Prezes Andrzej Dulka
8. Polska Izba Książki, Prezeska Sonia Draga
9. Polska Izba Wydawców Prasy, Prezes Marek Frąckowiak
10. Pracodawcy RP, Prezes Rafał Baniak
11. Związek Cyfrowa Polska, Prezes Michał Kanownik
12. Związek Przedsiębiorców i Pracodawców, Prezes Cezary Kazimierczak